After the 2nd World War Poland found itself under the influence of Soviet Union. We had independence but we didn’t have full sovereignty. During “the people’s referendum” believed to show the social acceptance of the new order, Kraków voted “no”. Soon a new city started to appear – new, socialist, labor city close to the old Kraków considered not only as a city of conservative people, of culture and intelligentsia but also as a “reactionary” city. That’s why they said community should be rebuilt.
Nowa Huta was incorporated to Kraków very soon after they started to build a city – in 1951. In its first and the oldest part it has an urban layout and architecture according to socialist classicism style. On the same time two huge projects were realised: the city and the steelworks.
Planned as an ideal city without a church, later on Nowa Huta became the centre of strikes and protests against the communist government. The laborers, professors and students were participating together in many demonstrations. Finally the first church – The Ark – was built by inhabitants of Nowa Huta. The church was consecrated by archbishop Karol Wojtyła, who later became a pope, John Paul II.
Nowa Huta was built on the space of previous villages. There are still some remnants of them. We can visit Mogiła with a Wanda Mound (probably from 7th century), 13th century cistersian abbey and 15th century wooden church. We can also go to Krzesławice with a manor house and another wooden church.
Po drugiej wojnie światowej Polska znalazła się w strefie wpływów ZSRR. Mieliśmy niepodległość, ale nie mieliśmy pełni suwerenności. Podczas “referendum ludowego” mającego pokazać akceptację społeczeństwa dla nowej władzy, Kraków powiedział “nie”. Wkrótce na wschód od starego miasta kojarzonego z cyganerią i konserwatywną inteligencją jako miasto kultury zaczęło powstawać nowe, socjalistyczne, robotnicze miasto. Kraków bowiem uznano za centrum “reakcji” i trzeba było przebudować tkankę społeczną.
Nową Hutę włączono do Krakowa już w 1951 roku, a więc wkrótce po rozpoczęciu budowy. W swojej najstarszej części posiada układ urbanistyczny i architekturę zgodną ze stylem socrealizmu. Równocześnie z miastem budowano kombinat metalurgiczny.
Planowana jako miasto idealne, bez kościoła, Nowa Huta później stała się centrum antykomunistycznych strajków. Tutaj robotnicy, profesorowie i studenci razem uczestniczyli w demonstracjach. Wreszcie mieszkańcy Nowej Huty zbudowali pierwszy kościół – Arkę, którą poświęcił kard. Karol Wojtyła, późniejszy papież Jan Paweł II.
Nowa Huta powstała na miejscu dawnych wsi. Nadal możemy oglądać ich pozostałości. Podczas wycieczki możemy zaglądnąć do Mogiły z kopcem Wandy (prawdopodobnie z VII w.), opactwem Cystersów z XIII w. i drewnianym XV-wiecznym kościołem. Możemy odwiedzić również Krzesławice z dworkiem Matejki i kolejnym drewnianym kościołem.
Emil Bajorek Krakonik 